„Bitwa nagich mężczyzn” (oryg. „Battaglia di Nudi”) to jedno z najsłynniejszych dzieł Antonio del Pollaiuolo, będące ryciną wykonaną techniką miedziorytu około 1470 roku. To jedno z najwcześniejszych przykładów grafiki renesansowej, które zachowało się do naszych czasów, a zarazem jedno z najbardziej skomplikowanych i technicznie zaawansowanych.
Rycina przedstawia grupę nagich mężczyzn zaangażowanych w zaciekłą walkę. Postacie są rozmieszczone w dynamicznej kompozycji, pełnej ruchu i napięcia, co odzwierciedla fascynację Pollaiuolo anatomią ludzką i dynamiką ciała w ruchu. Każda z postaci jest ukazana w różnym momencie walki, co daje wrażenie intensywnej akcji i chaosu.
Ciała mężczyzn są przedstawione z niezwykłą precyzją i dbałością o detale anatomiczne. Pollaiuolo zainspirowany klasyczną sztuką starożytną, podkreśla muskulaturę, naprężenie mięśni oraz różnorodność pozycji ciała. Ta rycina jest świadectwem jego umiejętności obserwacji i znajomości ludzkiego ciała, co było rzadkością w tamtym czasie.
Temat ryciny jest niejednoznaczny – nie jest jasne, czy scena przedstawia mitologiczne starcie, czy też jest to bardziej abstrakcyjna eksploracja formy i ruchu. „Bitwa nagich mężczyzn” jest często interpretowana jako studium dynamiki ludzkiego ciała, będące jednocześnie manifestacją artystycznych zainteresowań Pollaiuolo.
Dzieło to miało znaczący wpływ na późniejszych artystów renesansu i pozostaje jednym z najbardziej ikonicznych przykładów renesansowej grafiki, podkreślając wkład Pollaiuolo w rozwój sztuki przedstawiania ludzkiej anatomii i ruchu.
