„Tobiasz z archaniołem Rafałem” to obraz przypisywany Antonio del Pollaiuolo, znany również jako „Podróż Tobiasza”. Dzieło przedstawia scenę zaczerpniętą z biblijnej Księgi Tobiasza, opowiadającą historię młodego Tobiasza, który wyrusza w podróż w towarzystwie archanioła Rafała, choć początkowo nie jest świadomy boskiej natury swojego przewodnika.
W kompozycji obrazu widzimy Tobiasza, młodego chłopca, prowadzonego przez archanioła Rafała, który jest przedstawiony jako młodzieńczy, silny i opiekuńczy przewodnik. Tobiasz trzyma rybę, co odnosi się do epizodu z Księgi Tobiasza, gdzie archanioł doradza mu złapanie ryby, której wnętrzności mają później służyć do uzdrowienia jego ojca. Ryba symbolizuje również opiekę Bożą i ochronę.
Pollaiuolo w swojej pracy skupia się na naturalistycznym przedstawieniu postaci oraz na wyrazistej dynamice ruchu. Archanioł Rafał jest ukazany jako majestatyczna, ale jednocześnie pełna wdzięku postać, co podkreśla jego boski charakter. Tobiasz z kolei emanuje niewinnością i ufnością, co odzwierciedla jego młodzieńczość i wiarę.
Tło obrazu często zawiera pejzaż, który dodaje scenie przestrzenności i perspektywy, co jest charakterystyczne dla renesansowego malarstwa. Pollaiuolo wykorzystuje tę przestrzeń, aby nadać scenie głębię oraz wprowadzić elementy symboliczne, które odnoszą się do opieki i przewodnictwa Bożego.
„Tobiasz z archaniołem Rafałem” to dzieło, które łączy w sobie religijną narrację z mistrzowskim opanowaniem techniki malarskiej, podkreślając zdolność Pollaiuolo do łączenia duchowych tematów z renesansowym zainteresowaniem ludzką formą i naturalizmem.
